E-Księgarnia
Przed Pomorskim Urzędem Wojewódzkim w Gdańsku 22 grudnia odbył się wernisaż wystawy IPN „Powstanie Wielkopolskie 1918–1919”. Ekspozycję zaprezentowali dyrektor IPN Gdańsk prof. Mirosław Golon oraz Dariusz Drelich, Wojewoda Pomorski.
– To nasze dzisiejsze spotkanie i sama wystawa przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej to wyraz hołdu wobec naszych przodków, którzy w Wielkopolsce i w całym kraju walczyli o Niepodległą (…). Mimo wieloletniej niewoli byliśmy w stanie, jako Polacy, przetrwać i wywalczyć suwerenność – mówił Wojewoda Pomorski.
– Patrząc na genezę Powstania Wielkopolskiego z perspektywy „krótkiego trwania” najważniejszym jej elementem była akcja antypruska, niepodległościowa z ostatnich tygodni roku 1918. Jej istotnym elementem było przybycie najpierw do Gdańska, a następnie do Poznania, przyszłego premiera, jednego z najważniejszych Ojców Niepodległości, a zarazem ówczesnego najwybitniejszego polskiego pianisty – Ignacego Jana Paderewskiego – podkreślił dyrektor IPN Gdańsk.
25 grudnia 1918 roku w gdańskim porcie zacumował krążownik „Concord” z Ignacym Janem Paderewskim. Od chwili przyjazdu kompozytora do Polski i ogłoszenia decyzji o wizycie w Poznaniu, władze niemieckie rozpoczęły akcję mającą na celu przeciwdziałanie tym planom. Przybycie pianisty 26 grudnia do Poznania wywołało niesłychaną radość poznaniaków. Przed hotelem „Bazar”, stanowiącym symbol pracy organicznej i oporu przeciwko germanizacji, zgromadziła się wielotysięczna patriotyczna manifestacja.
– Paderewski stał się „duchowym ojcem” Powstania Wielkopolskiego. Innym ojcem tego zwycięskiego zrywu, był również zaprezentowany na wystawie, ks. Piotr Wawrzyniak, wielkopolski działacz społeczny, oświatowy i gospodarczy, patron Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych – zaznaczył prof. Golon.
– Dzisiaj przypominamy zwycięstwo Powstania Wielkopolskiego, wspaniały przykład dobrej, polskiej organizacji i wzór dla wszystkich polskich ziem – podsumował.
Uroczystość poprowadził Krzysztof Drażba, naczelnik OBEN IPN Gdańsk.
Wystawę będzie można zwiedzać do 9 stycznia.
Na planszach wystawy przygotowanej przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Poznaniu przedstawiono najważniejsze zagadnienia związane z Powstaniem: jego genezę z uwypukleniem działań organicznikowskich przygotowujących społeczeństwo polskie Poznańskiego do odzyskania niepodległości, wybuch powstania z podkreśleniem jego spontaniczności związanej z przyjazdem do Poznania I.J. Paderewskiego, a także jego przebieg, tak od strony militarnej, jak i dyplomatycznej. Wystawa podejmuje również próbą bilansu powstania i wkładu Wielkopolan w walki o granice całej II RP.
Pamięć o Powstaniu Wielkopolskim jest naszą powinnością i zobowiązaniem wobec przodków walczących za naszą Ojczyznę. Kierując się tą intencją, 11 czerwca 2021 r. dr hab. Rafał Reczek – dyrektor Oddziału IPN w Poznaniu oraz przedstawiciele pięciu wielkopolskich instytucji (Tomasz Łęcki – dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu, Przemysław Terlecki – dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, Tadeusz Musiał – prezes Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918–1919, dr Dariusz Grzybek – prezes Fundacji Zakłady Kórnickie oraz Jacek Gursz – przewodniczący Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolski) podjęli inicjatywę ustanowienia 27 grudnia, dnia wybuchu Powstania Wielkopolskiego, świętem państwowym – świętem wszystkich Polaków. Uzbierawszy kilka tysięcy podpisów, 6 września 2021 w ogrodach Pałacu Prezydenckiego inicjatorzy akcji oraz delegacja z Wielkopolski uczestniczyli we wręczeniu Prezydentowi RP Andrzejowi Dudzie apelu o ustanowienie 27 grudnia świętem państwowym. Ostatnim aktem procedury, a zarazem uroczystym jej zwieńczeniem, było złożenie przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę podpisu pod ustawą, co miało miejsce 23 listopada 2021 r. i odbyło się w symbolicznym miejscu, jakim jest hotel Bazar w Poznaniu, z którego w grudniu 1918 r. przemawiał Ignacy Jan Paderewski, wzniecając powstańczą iskrę.