Nawigacja

Aktualności

81. rocznica śmierci ks. senatora Feliksa Bolta (1864–1940)

Delegacja IPN Gdańsk oddała hołd jednemu z najważniejszych Pomorskich Ojców Niepodległości.

W niemieckim obozie koncentracyjnym Stutthof (nr obozowy 9234) 7 kwietnia 1940 r. poniósł śmierć ks. Feliks Bolt, społecznik, działacz i polityk, jeden z liderów ruchu narodowego na Pomorzu Gdańskim.

W 81. rocznicę śmierci zasłużonego duchownego, prof. Mirosław Golon, dyrektor IPN Gdańsk, z zachowaniem wszelkich środków ostrożności, złożył kwiaty na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu na gdańskiej Zaspie.

– Ks. Bolt urodził się w słynnym Barłożnie na Kociewiu, w powiecie starogardzkim. Z tej religijnej i patriotycznej wsi (szkole w Barłożnie patronuje dziś ks. Bolt) pochodziło wielu sławnych kapłanów, w tym jeden z gdańskich męczenników z okresu II wojny,  bł. ks. Bronisław Komorowski. Ksiądz Bolt zasłynął wielką patriotyczną aktywnością jeszcze w czasach pruskiego zaboru, co niemieccy nacjonaliści bardzo mu zapamiętali. Ogromna aktywność społeczna, polityczna i gospodarcza w polskich akcjach pod zaborami, to m.in. wieloletnia aktywność na polu prasowym (m.in. przy wydawaniu „Pielgrzyma” i „Gazety Chojnickiej”) i naukowym (w l. 1897-1920 członek ogromnie ważnego dla nauki zniewolonego narodu Towarzystwa Naukowego w Toruniu), a przede wszystkim działalność w niezwykle zasłużonej dla sprawy polskiej Lidze Narodowej – podkreśla dyrektor IPN Gdańsk.

Ważnym polem aktywności ks. Bolta była działalność polityczna, którą rozpoczął jeszcze przed I wojną światową.

W l. 1919-1922 duchowny był posłem na Sejm Ustawodawczy odrodzonej Polski, a następnie dwukrotnie senatorem RP (do 1935 r.). Raz był nawet kandydatem na wicemarszałka Senatu (do dziś omyłkowo w różnych informatorach podawana jest informacja, że objął ten urząd, jednak według ustaleń prof. Zbigniewa Girzyńskiego [IHA UMK] jest to błąd). W tym czasie ks. Bolt ściśle współpracował z Romanem Dmowskim, stał się czołowym działaczem ruchu narodowego na Pomorzu.

Ostatnie lata przed wojną duchowny spędzał coraz częściej w niewielkiej parafii pw. Matki Boskiej Śnieżnej we wsi Srebrniki, kilka kilometrów od Kowalewa Pomorskiego i niespełna 20 kilometrów na wschód od Torunia.

– To tam właśnie 24 października został aresztowany mimo bardzo zaawansowanego wieku. Przez tymczasowe areszty w Dębowej Łące i Chełmnie został skierowany do Stutthofu, gdzie poniósł śmierć – mówi prof. Golon.

– Ks. senator Feliks Bolt to jedna z najbardziej symbolicznych postaci zjawiska potężnie obecnego podczas Zbrodni Pomorskiej 1939 roku, czyli hitlerowskiej zemsty za niepodległość Polski. Tych, którzy, tak jak ks. Bolt, do odzyskania wolności szczególnie się przyczynili, Niemcy ścigali i mordowali szczególnie zawzięcie. Dziś jesteśmy winni im szczególną pamięć i hołd, bo bez nich nie byłoby na Pomorzu Polski. W tym kontekście szczególne podziękowania należą się szkole w Barłożnie, która w rocznicę śmierci wielkiego patrona wywiesiła piękne flagi narodowe. Właśnie za te dwie narodowe barwy – biel i czerwień, ks. Bolt został zamordowany w niemieckim obozie koncentracyjnym – podsumowuje dyrektor IPN Gdańsk. 

Zachęcamy do zapoznania się z broszurą IPN autorstwa Piotra Szubarczyka pt. „»Senator ludu pomorskiego«. Ksiądz Feliks Bolt (7 I 1864 – 7 IV 1940)”.

Ks. Feliksa Bolta upamiętniono wraz z innymi zamordowanymi w czasie II wojny światowej w Senacie RP.

W 2009 r. została uruchomiona wirtualna Tablica Pamięci. Stanowi ona odwzorowanie tablicy upamiętniającej senatorów II Rzeczypospolitej pomordowanych, poległych, zaginionych, zmarłych w latach II wojny światowej i powojennym okresie represji, wmurowanej w holu gmachu Senatu. Na tablicy umieszczono listę 151 senatorów.

Wirtualna Tablica Pamięci – oprócz nazwisk senatorów – zawiera także ich biogramy, opisujące m.in. ich działalność parlamentarną i okoliczności śmierci.

do góry