Nawigacja

Aktualności

W 101. rocznicę zaślubin Polski z morzem Archiwum IPN Gdańsk prezentuje unikatowe dokumenty!

To m.in. fotografie przedstawiające żołnierzy i sprzęt utworzonego w 1920 r. Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku oraz dokumenty poświęcone 50. rocznicy zaślubin Polski z morzem.

10 lutego 2021 r. przypada 101. rocznica zaślubin Polski z morzem w Pucku. W okresie PRL władze komunistyczne starały się zepchnąć to wydarzenie w niepamięć, promując datę 18 marca, na pamiątkę zaślubin w 1945 r. w Kołobrzegu. W tej sytuacji pamięć o puckich zaślubinach była pielęgnowana przez niezależne organizacje społeczne i Kościół katolicki.

W 1970 r. przypadała 50. rocznica zaślubin Polski z morzem. Z inicjatywy ks. Hilarego Jastaka i Stanisława Cygierta, prezesa Puckiego Oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, biskup chełmiński Kazimierz Kowalski postanowił zorganizować uroczystości kościelne w dniu 8 lutego, na które zaprosił 12 biskupów, m.in. z diecezji gdańskiej, warmińskiej i gorzowskiej. Oprócz uroczystych mszy św. zaplanowano także odsłonięcie tablicy pamiątkowej w kruchcie kościoła parafialnego w Pucku. Uroczystości miały się także odbyć w Gdyni, Swarzewie, Władysławowie i Jastarni.

W zasobie Oddziałowego Archiwum IPN w Gdańsku znajdują się dokumenty poświęcone 50. rocznicy zaślubin Polski z morzem w Pucku. Wśród nich można wyróżnić obszerny „Plan operacyjnego zabezpieczenia organizowanych w dniu 8.02.1970 r. w Pucku uroczystości kościelnych” sporządzony przez zastępcę komendant powiatowego MO ds. Służby Bezpieczeństwa w Pucku mjr. Sławomira Stegenta i naczelnika Wydziału IV KW MO w Gdańsku ppłk. Aleksandra Świerczyńskiego. Do „zabezpieczenia” uroczystości skierowano 38 funkcjonariuszy SB i MO, których wyposażono m.in. w 7 miniaturowych mikrofonów do nagrywania wystąpień księży; planowano także wykorzystanie 15 tajnych współpracowników.

Efektem tych działań były także zachowane w naszym archiwum raporty z przebiegu uroczystości. Funkcjonariusze SB przede wszystkim odnotowywali treść wystąpień księży. Szczególną uwagę zwrócono na treść kazania ks. Hilarego Jastaka z Gdyni „w związku z posiadanymi informacjami, że kazanie, które przygotował i wygłosi na głównych uroczystościach (…) rzekomo zawiera akcenty szkodliwe politycznie”.

Według Służby Bezpieczeństwa w puckich uroczystościach wzięło udział około 3000 osób, w tym 20 proc. młodzieży.         

Warto również wspomnieć, że niedawno Oddziałowe Archiwum IPN w Gdańsku otrzymało w darze od Państwa Aleksandry i Krzysztofa Osiczków kopie cyfrowe fotografii przedstawiających żołnierzy i sprzęt Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku, utworzonego w 1920 r.; to właśnie na terenie jego bazy odbyły się zaślubiny z morzem 10 lutego 1920 r.

Oprac. Robert Chrzanowski

do góry