E-KsięgarniaW sobotę 12 grudnia 2020 w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni odbyło się prapremierowe wykonanie „Grudniowego Trenu”, natomiast 13 grudnia, o godz. 16:00, na antenie Radia Gdańsk oraz na kanale IPNtv na You Tubie wyemitowano uroczysty koncert poświęcony pamięci ofiar Grudnia ’70. Wydarzenia przygotowane zostały wspólnie przez Radio Gdańsk i Biuro Edukaji Narodowej IPN.
Z inicjatywy prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr. Jarosława Szarka oraz prezesa Radia Gdańsk dr. Adama Chmieleckiego przygotowane zostały wydarzenia artystyczne upamiętniające niewinne ofiary komunistycznych zbrodni w 50. rocznicę Grudnia ’70.
17 grudnia 1980 roku – po 10 latach milczenia i represji „za Grudzień” oraz pamięć o nim – o 5.00 przy przystanku Gdynia Stocznia odsłonięto pomnik Ofiar Grudnia 1970. Odprawiono mszę świętą i odczytano apel poległych. Wieczorem, o godz. 20.15, w kościele Serca Jezusowego w Gdyni chóry i orkiestry Trójmiasta wykonały Requiem Mozarta.
W tym właśnie kościele przechowywane są historyczne drzwi, na których stoczniowcy nieśli ulicą Świętojańską pod Prezydium Rady Narodowej zamordowanego Zbyszka Godlewskiego, o którym pamięć przetrwała w najbardziej znanej balladzie opowiadającej o cbrodni grudniowej pt. „Ballada o Janku Wiśniewskim”.
Aby podkreślić trwałość i ciągłość społecznej pamięci, jej symboliczne zwycięstwo, wyrażone budową pomników Poległych Stoczniowców i Ofiar Grudnia 1970 w Gdańsku i Gdyni, prapremierowe wykonanie utworu Grudniowy Tren na orkiestrę smyczkową w wykonaniu Chopin University Chamber Orchestra pod batutą kompozytora Rafała Janiaka zorganizowano 12 grudnia 2020 (w sobotę) w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni, o godz. 14.00 (bez udziału publiczności). To niezwykły wyraz pamięci ludzi młodych, współczesnych – pełen wyrazu i wzniosły – podobnie jak działania podjęte w 1980 roku przez ludzi wielkiej „Solidarności”.
Koncert w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni
W niedzielę 13 grudnia o godzinie 16:00 w studio koncertowym Radia Gdańsk odbył się uroczysty koncert w wykonaniu Chopin University Chamber Orchestra pod batutą Rafała Janiaka. Usłyszeliśmy najpiękniejsze polskie utwory elegijne – Agnus Dei Krzysztofa Pendereckiego, II cz. Koncertu Wiolonczelowego Stanisława Moryto, Adagietto Pawła Łukaszewskiego, Elegię na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową Mikołaja Góreckiego oraz wykonanie Grudniowego Trenu na orkiestrę smyczkową Rafała Janiaka – hołd kompozytora złożony ofiarom Grudnia ’70. Utwór ten oraz polską muzykę elegijną wykonał solista Tomasz Strahl wraz z dwudziestoosobową Chopin University Chamber Orchestra, działającą w ramach Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie.
Retransmisja koncertu w studio koncertowym Radia Gdańsk
O was myślę, co w zmierzchu
grudniowi cmentarni
O was w śnieżnej zadymce
pogrzebanych nocą
Przy wstydliwym migocie
grabarskich latarni...
Was wspominam, żegnanych
przez serc szloch studzwonny
bratobójczo zabitych, nie wiadomo po co...
Te właśnie wzruszające słowa Trenu Franciszka Fenikowskiego stały się artystyczną inspiracją dla autora Grudniowego Trenu na orkiestrę smyczkową. Rafał Janiak jest kompozytorem dyrygentem i pedagogiem, dziekanem wydziału Dyrygentury Symfoniczno-Operowej Uniwersytetu Fryderyka Chopina w Warszawie. Aby skomponować muzyczne epitafium Ofiar Grudnia ’70, sięgnął do źródeł historycznych:
– Jednym z najbardziej poruszających zdarzeń tamtych dni są bratobójcze strzały o świcie do stoczniowców – zwykłych ludzi pracy, których podstawowe potrzeby życiowe były obojętne dygnitarzom partyjnym. Czwartkowa, gdyńska hekatomba jest swoistym symbolem niestrudzonej walki o wolność i godność. W mojej kompozycji na orkiestrę smyczkową również symbolicznie nakreślone zostają ludzkie przeżycia w trzech po sobie następujących częściach: „Zimna, głodna, morska noc”, „Nagły, krwawy, blady świt”, „Milcząca, grobowa cisza”.
Po koncercie zaprezentowane zostały fragmenty płyty #Pamięć. Grudzień ’70 – dokumenty i reportaże oparte na wspomnieniach świadków, opracowane w 50. rocznicę zbrodni. Całość była transmitowana na antenie Radia Gdańsk i kanale IPNtv na You Tube.
Organizatorami koncertu i promocji płyty „#Pamięć. Grudzień ’70” są: Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej i Radio Gdańsk. Mecenasami wydarzenia są: LOTOS, Energa Grupa Orlen
