E-KsięgarniaW sali konferencyjnej Muzeum Stutthof w Sztutowie 15 lutego odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa „Polskie Państwo Podziemne na Pomorzu: struktury i ludzie konspiracji. W 80. rocznicę przekształcenia ZWZ w AK”. Wydarzenie otworzyli dyrektor IPN Oddział w Gdańsku dr Paweł Warot oraz dyrektor Muzeum Stutthof Piotr Tarnowski.
– Kontynuujemy dzisiaj obchody 80. rocznicy przekształcenia ZWZ w AK. Wczoraj w Gdańsku, a dzisiaj w Sztutowie, otwarta została najnowsza wystawa IPN Gdańsk poświęcona Polskiemu Państwu Podziemnemu na Pomorzu 1939-1945. W Trójmieście włączyliśmy się w ogólnopolską akcję billboardową IPN „Z miłości do Polski”, przygotowaliśmy okolicznościowe wpinki, zorganizowaliśmy konkursy multimedialne dla młodzieży oraz grę online. Niezwykle ważną częścią naszych działań jest ogólnopolska konferencja naukowa poświęcona strukturom i ludziom konspiracji na Pomorzu – podkreślił dyrektor IPN Oddział w Gdańsku.
– Zarówno dobór tematów jak i nazwiska prelegentów gwarantują nam wszystkim – obecnym w sali konferencyjnej, jak i tym, którzy oglądają relację online, niezwykle ciekawe, inspirujące naukowe wydarzenie. Specyfika pomorska w perspektywie ogólnopolskiej nie jest wystarczająco znana. Ta konferencja ma być tym elementem, który stan naszej wiedzy zmieni na lepsze – mówił dyrektor Muzeum Stutthof.
Konferencję poprzedził wernisaż najnowszej wystawy edukacyjnej IPN w Gdańsku „Polskie Państwo Podziemne na Pomorzu 1939-1945”.
Transmisja z konferencji na IPNtv Konferencje oraz na profilach Facebook IPN Oddział w Gdańsku oraz Muzeum Suttthof.
PROGRAM
9.30 – otwarcie wystawy okolicznościowej Polskie Państwo Podziemne na Pomorzu 1939–1945 na terenie ekspozycyjnym Muzeum Stutthof
10.00–10.20 – uroczyste otwarcie konferencji (słowo wstępne dr Paweł Warot, Piotr Tarnowski)
Panel I (10.20–12.40) Pomorskie aspekty działalności Państwa Podziemnego, prowadzenie dr Paweł Warot
10.20–10.40 – dr hab. Waldemar Grabowski (Biuro Badań Historycznych IPN): Polskie Państwo Podziemne – zarys ogólny;
10.40–11.00 – dr hab. Grzegorz Berendt, prof. UG (Uniwersytet Gdański/Muzeum II Wojny Światowej): Sytuacja ogólna na okupowanym Pomorzu Gdańskim;
11.00–11.20 – prof. dr hab. Bogdan Chrzanowski (Uniwersytet Gdański/Muzeum Stutthof): Polskie Państwo Podziemne na Pomorzu;
11.20–11.40 – Wojciech Łukaszun (Muzeum II Wojny Światowej): Zagadnienia polityki kadrowej i okoliczności wcielania konspiratorów w szeregi ZWZ-AK;
11.40–12.00 – dr Artur Jendrzejewski (ZSO nr 1 w Pruszczu Gdańskim): Rozpoznanie informacyjno-wywiadowcze na Pomorzu jako element działalności polskiego wywiadu w rejonie basenu Morza Bałtyckiego (1939–1945);
12.00–12.20 – Aleksandra Szwarc (IPN Gdańsk): Tajne nauczanie na Pomorzu – wybrane przykłady;
12.20–12.40 – dyskusja
12.40–13.30 – lunch
Panel II (13.30–15.30) Organizacje PPP na Pomorzu, studia przypadków, prowadzenie dr hab. Grzegorz Berendt
13.30-13.50 – Mateusz Kubicki (IPN Gdańsk/Uniwersytet Gdański): Działalność Jagdkomanndo w powiecie starogardzkim;
13.50-14.10 – Krzysztof Filip (IPN Gdańsk): Konspiracyjna organizacja młodzieżowa „Jaszczurka” (1941–1945). Nieznane karty z historii antyniemieckiego podziemia niepodległościowego na Pomorzu Gdańskim;
14.10-14.30 – Dawid Chomej (Archiwum IPN): Materiały dotyczące Tajnej Organizacji „Gryf Pomorski” w zasobie Archiwum IPN w Warszawie;
14.30–14.50 – prof. dr hab. Andrzej Gąsiorowski (Uniwersytet Gdański/Muzeum Stutthof): Pomorscy konspiratorzy w obozie KL Stutthof;
14.50-15.10 – dr hab. Piotr Niwiński, prof. UG (IPN Gdańsk/Uniwersytet Gdański): Co dalej? Pomorscy konspiratorzy wobec nowej rzeczywistości 1945–1946;
15.10–15.30 – dyskusja
Panel III (15.30–18.00) Ludzie, konspiracja i polityka, prowadzenie Piotr Tarnowski
15.30–15.50 – Patrycja Resel (IPN Łódź): Raport Ewarysta Zwierzewicza – pierwszego komendanta okręgu (IX) łódzkiego NSZ, więźnia obozu koncentracyjnego Stutthof;
15.50–16.10 – dr Katarzyna Faligowska-Śliwak (badacz niezależny): Józef Ratajczak w świetle archiwaliów i wspomnień;
16.10–16.30 – dr Marek Szymaniak (Muzeum II Wojny Światowej): Działalność wywiadowcza mjr. Józefa Grussa;
16.30–16.50 – dr Sławomir Jan Maksymowicz (Archiwum Państwowe w Olsztynie): Podporucznik Tadeusz Martynowski „Raciborski” – Dowódca II rejonu AK „Lublin-Miasto”. Zapomniany bohater Armii Krajowej;
16.50–17.10 – dr Paweł Warot (IPN Gdańsk): Represje powojenne wobec członków ZWZ-AK na Warmii i Mazurach;
17.10–17.30 – dr Tomasz Gliniecki (Muzeum Stutthof): Spór o pamięć – rosyjsko-polskie rozbieżności we współczesnej ocenie działalności Armii Krajowej;
17.30–17.50 – dyskusja
17.50–18.10 – podsumowanie i zakończenie konferencji
W ostatnim panelu konferencji uczestniczył dyrektor IPN Oddział w Gdańsku dr Paweł Warot, który wygłosił referat „Represje powojenne wobec członków ZWZ-AK na Warmii i Mazurach”.
„Zwalczanie zbrojnego podziemia poakowskiego, antykomunistycznego, stanowiło na Warmii i Mazurach jedno z najistotniejszych zadań aparatu represji. Również i tu, w organizowaniu pracy operacyjnej, opierano się na wzorcach sowieckich, wyrażało się to w metodzie prowadzenia śledztw” – mówił.
Organizatorami konferencji byli IPN Gdańsk oraz Muzeum Stutthof.
Fotorelacja z konferencji
