W Gdańsku 31 sierpnia od uroczystej Mszy św. w bazylice św. Brygidy rozpoczęły się główne uroczystości 39. rocznicy strajków sierpniowych i powstania NSZZ „Solidarność” oraz 31. rocznicy strajków z lata 1988 roku.
W Eucharystii uczestniczyli m.in. premier RP Mateusz Morawiecki, wiceszef Kancelarii Prezydenta RP Paweł Mucha, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin, prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek, prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś oraz szef NSZZ „Solidarność” Piotr Duda.
W wypełnionej po brzegi świątyni znalazło się także wielu bohaterów walki o wolność, m.in. Joanna Duda-Gwiazda, Andrzej Gwiazda, Andrzej Kołodziej oraz członkowie Stowarzyszenia Godność.
– To już nie czas, kiedy Solidarność była marginalizowana, czasem wręczy lekceważona. Wasz głos jest nie tylko słyszalny, ale i słyszany, zauważony i ceniony, i ważny – mówił do związkowców z „S” abp Sławoj Leszek Głódź.
– Tamten czas ukazał to, co wielu wtedy dziwiło, a mianowicie więź pomiędzy światem pracy a krzyżem Chrystusa, więź pomiędzy pracą ludzką a Mszą św., ofiarą Chrystusa. To są słowa, które wypowiadał tu, w Gdańsku, Gdyni, Sopocie, św. Jan Paweł II, szczególnie w roku 1987. I ta więź trwa – podkreślał arcybiskup.
Metropolita zaznaczył, że dziś, podobnie jak w dniach strajków, związkowcy wierni są chrześcijańskim wartościom. Namawiał do walki o ich zachowanie w obliczu zagrożeń niesionych zmianami kulturowymi.
Po Mszy św. uroczysty pochód dotarł do historycznej Bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej, gdzie zostały złożone kwiaty. Bohaterów Solidarności upamiętniła delegacja IPN na czele z prezesem IPN oraz prof. Mirosławem Golonem, dyrektorem IPN Gdańsk.
Po złożeniu kwiatów w ali BHP, rozpoczęło się uroczyste posiedzenie Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność” (m. in. wystąpienia gości, wręczenie stypendiów z Funduszu Stypendialnego NSZZ „Solidarność”).
Uroczystość rozpoczęły się od odczytania listu prezydenta Rzeczypospolitej Andrzeja Dudy. Prezydent podkreślił w nim, że:
Wydarzenia sierpniowe są dla nas powodem do wielkiej dumy, a polski sierpień [...] dał całemu światu wzór pokojowego protestu.
W kolejnej części wydarzenia odczytany został list prezesa Prawa i Sprawiedliwości Jarosława Kaczyńskiego, który podkreślił, że
Wydarzenie sierpnia '80 otworzyły nam drogę, które doprowadziła nas do wolności i niepodległości.
Głos zabrał również przewodniczący NSZZ „Solidarność” Piotr Duda. W swoim przemówieniu poruszył wiele wątków, zarówno odnoszących się do historycznego dziedzictwa „Solidarności”, jak i do problemów, które związek musi obecnie rozwiązywać. Następnie przedstawił ideę powołania Instytutu Dziedzictwa Solidarności – instytucji, której obowiązkiem będzie dbałość o pamięć i dorobek „Solidarności” oraz promocja jej dziedzictwa.
W dalszej części wydarzenia nastąpiło formalne podpisanie umowy między Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego (reprezentowanym przez Jarosława Sellina) a NSZZ „Solidarność” w sprawie powołania Instytutu. Ostatnią częścią uroczystości było wręczenie stypendiów z Funduszu Stypendialnego NSZZ „Solidarność” szczególnie uzdolnionym uczniom.
Podczas uroczystości prezes IPN zaprezentował i wręczył premierowi RP Mateuszowi Morawieckiemu oraz wiceministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jarosławowi Sellinowi najnowszy, trzeci tom, „Encyklopedii Solidarności”.
Uroczystości 39. rocznicy podpisania porozumień sierpniowych zakończy koncert „Koniec lata z Solidarnością”.
***
Uwaga: od 13 sierpnia do 9 września br. na Placu Solidarności – w roku Anny Walentynowicz – trwa prezentacja wystawy IPN Gdańsk „Anna Walentynowicz. Legenda Solidarności 1929-2010” (organizator: Oddział IPN w Gdańsku).
Przed oficjalnymi uroczystościami delegacja IPN wraz z członkami Stowarzyszenia Godność odwiedziła gdański pomnik Jana Pawła II i prezydenta Ronalda Reagana oraz złożyła kwiaty pod pomnikiem Anny Walentynowicz. Prezes IPN brał także udział w uroczystej prezentacji nowego znaczka Poczty Polskiej na 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej w Muzeum II Wojny Światowej.