E-Księgarnia
W 70. rocznicę tragicznych wydarzeń, związanych z pożarem w hali A20 Zakładów Mechanicznych im. Karola Świerczewskiego w Elblągu, a przede wszystkim represjami, jakie spadły na społeczeństwo miasta po 17 lipca 1949 r. Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku, wspólnie z Urzędem Miejskim w Elblągu i Stowarzyszeniem Elbląg-Oise zaprasza na konferencję naukową: „W poszukiwaniu szpiegów i dywersantów. Urząd Bezpieczeństwa w gospodarce lat stalinowskich na przykładzie Sprawy Elbląskiej”.
Jak podkreśla dr Daniel Czerwiński z gdańskiego IPN, Sprawa Elbląska była jednym z elementów komunistycznego systemu.
– Aparat bezpieczeństwa każdą awarię czy wypadek tłumaczył wtedy sabotażem. Działo się tak nie tylko w przemyśle, ale także w innych dziedzinach gospodarki. Właśnie dlatego w czasie konferencji zostanie przedstawiony zarys działalności Departamentu IV Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i postać jego szefa, płk. Józefa Kratko, który kierował tym pionem przez prawie sześć lat, w okresie największych stalinowskich represji wobec społeczeństwa polskiego – wyjaśnia dr Czerwiński.
Jako odpowiedzialnych za spowodowanie pożaru bezpieka wskazała reemigrantów z Francji.
– Elbląg miał stać się dla nich nowym miejscem na ziemi, a tymczasem z powodu działań komunistycznej bezpieki, stał się swoistym „piekłem”. Aresztowania, przesłuchania, więzienia i to tylko dlatego, że przyjechali do powojennej Polski z Francji – tłumaczy dr Daniel Czerwiński.
Taką drogę przebył Stanisław Pawlik, skazany za rzekome szpiegostwo na dziesięć lat więzienia. W trakcie konferencji zaprezentowane zostaną wspomnienia jego żony, Marii Pawlik. Będzie to możliwe dzięki działalności elbląskiej dziennikarki, Grażyny Wosińskiej.
– Jej książki dotyczące Sprawy Elbląskiej stały się podstawą nawiązania kontaktów z Maryną Pawlik, wnuczką pani Marii, która zaczęła szukać informacji o wydarzeniach w Elblągu i ostatecznie nawiązała kontakt z Grażyną Wosińską – mówi Jadwiga Hryniewicz, wiceprezes Stowarzyszenia Elbląg-Oise.
Efektem tej współpracy jest kilkunastominutowe nagranie, okraszone licznymi fotografiami ze zbiorów prywatnych.
– Kulisy powstania relacji, ale także swoje odczucia związane z rodzinną historią, Maryna Pawlik przedstawi w trakcie trwania konferencji – zapewnia dr Czerwiński.
Podczas konferencji będzie można zobaczyć wystawę: „Sprawa Elbląska. Galeria zdjęć”, w tym także zdjęcia archiwalne rodziny Pawlików.
Dzięki Stowarzyszeniu Elbląg-Oise gościem obrad będzie również Eric Verrier, wicemer Compiegne, który m.in. o znaczeniu historii w budowaniu przyszłości będzie mówił podczas pierwszej konferencji naukowej poświęconej Sprawie Elbląskiej.