E-Księgarnia
Uroczystości 10-lecia Stowarzyszenia Osób Internowanych „Chełminiacy 1982” rozpoczęły się pod pomnikiem Wdzięczności i Solidarności w Chełmnie. Wśród uczestników wydarzenia obecni byli: przedstawiciel Wojewody Kujawsko-Pomorskiego Jacek Karczewski, przedstawiciel Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Katarzyna Lubańska, senator RP Jan Wyrowiński, burmistrz Chełmna Mariusz Kędzierski, członkowie regionalnej „Solidarności”, Poczty Polskiej, młodzież szkolna. Uroczystość poprowadził wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Andrzej Adamczyk.
Przemówienie pod pomnikiem wygłosił Tadeusz Antkowiak, prezes Stowarzyszenia „Chełminiacy 1982”. Podkreślił w nim odwagę mieszkańców Chełmna, którzy:
W tym trudnym okresie stanu wojennego odważyli się nam pomagać, w każdy możliwy dla nich dostępny sposób. To co oni robili dla nas, oprócz wartości materialnej, mówię tu o lekach, miało także wartości symboliczne, etyczne, moralne.
Następnie odczytany został okolicznościowy list skierowany do przedstawicieli Stowarzyszenia „Chełminiaków 1982”, który wystosował Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki. Napisał w nim, że:
Nigdy nie zapomnimy o bolesnych wydarzeniach, w których musieliście Państwo brać udział i uczynimy wszystko, aby kolejne pokolenia mogły żyć w pokoju i bezpieczeństwie.
Na zakończenia pierwszej części wydarzenia delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem. Instytut Pamięci Narodowej reprezentowali przedstawiciele Oddziału w Gdańsku i Delegatury w Bydgoszczy, w tym naczelnik Delegatury Danuta Cisewska, dr Krzysztof Osiński i Arkadiusz Kazański (z Biura Badań Historycznych), a także prok. Mieczysław Góra z Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN w Bydgoszczy.
Druga część uroczystości odbyła się na Kępie Panieńskiej, w bezpośredniej bliskości miejsca, gdzie istniały Wojskowe Obozy Internowania. Jest to niezamieszkały obszar położony między Wisłą a wałami przeciwpowodziowymi. Warunki bytowania przetrzymywanych tutaj zimą w stanie wojennym przedstawicieli „Solidarności” były skrajnie trudne.
Wojskowe Obozy Internowania to jedna z najmniej znanych represji stanu wojennego. Pod pozorem powołania do odbycia czynnej służby wojskowej w dniach 5-6 listopada 1982 r. utworzono Wojskowe Obozy Internowania. W obozie w Chełmnie w okresie od 5 listopada 1982 do 16 lutego 1983 r. internowano 304 osoby m.in. Szczecina, Słupska, Koszalina, Gdańska, Olsztyna, Łodzi, Bydgoszczy i kilku innych miejscowości.
Mówił przed uroczystością Tadeusz Antkowiak, przewodniczący Stowarzyszenia. Dziś o historii tego miejsca przypomina krzyż.
Po zakończeniu Mszy Świętej odbyła się część nieoficjalna. W jej trakcie przemówienia o historii Stowarzyszenia, walki o pamięć historyczną, a także próbach osądzenia sprawców tej komunistycznej represji wygłosili Tadeusz Antkowiak i prokurator IPN Mieczysław Góra. Warto wspomnieć, że ważną częścią dorobku Chełminiaków jest tablica pamiątkowa w ścianie kaplicy Kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chełmnie, a także odsłonięty w parku 11 listopada 2007 r. (w 25. rocznicę internowania) pomnik dedykowany mieszkańcom Chełmna, którzy wspomagali internowanych w czasie ich pobytu w obozie.
Na zakończenie wydarzenia wszyscy uczestnicy otrzymali pamiątkowe kartki pocztowe z okolicznościowymi datownikami i płytę z historią Stowarzyszenia. W akcję włączyła się bowiem również Poczta Polska.
W upowszechnianiu wiedzy o Wojskowych Obozach Internowania ze Stowarzyszeniem od wielu lat współpracuje Instytut Pamięci Narodowej, który 6 listopada 2012 r. w Warszawie zorganizował konferencję naukową pt. „Inteligentna Forma Internowania. Ćwiczenia i powołanie do Ludowego Wojska Polskiego jako forma represji po 13 grudnia 1981 r.’’. Rezultatem konferencji była wydana w 2016 r. książka pod redakcją G. Majchrzaka. Więcej o publikacji tutaj: https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/38080,Inteligentna-forma-internowania-Cwiczenia-i-powolania-do-Ludowego-Wojska-Polskie.html. Staraniem pracowników Delegatury IPN w Bydgoszczy powstała również wystawa „I nazywali to Wojskiem Polskim…! Wojskowe Obozy Internowania w Polsce (1982–1983)”.
Zapraszamy na stronę internetową Stowarzyszenia „Chełminiacy 1982”: chelminiacy1982.pl