E-Księgarnia
Serdecznie zapraszamy na cykl wykładów pt. „Spotkania z historią”, organizowanych przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku oraz Filię nr 9 Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku.
Prelegentami cyklu są historycy gdańskiego oddziału IPN, którzy opowiedzą o wydarzeniach dot. najnowszej historii związanych z naszym regionem.
PROGRAM
„PAŹDZIERNIK 1956 W WOJEWÓDZTWIE GDAŃSKIM” – Krzysztof Filip
19 października 2015, godz. 17.30
Można powiedzieć, że Polski Październik był jednym z najdonioślejszych wydarzeń całego okresu PRL-u. Od tego momentu zaczęła się stopniowa erozja systemu komunistycznego w Polsce. Oprócz zmian w polityce wewnętrznej państwa, reorganizacji i przesunięć w partii wydarzenia te przełożyły się na rehabilitację żołnierzy AK, powrót obywateli polskich z terytorium ZSRR, wycofanie się rządu z planów całkowitej kolektywizacji rolnictwa czy utworzenie rad robotniczych.
Październik 1956, prowizoryczna tabliczka z nazwą al. VIII Plenum powieszona na al. Rokossowskiego (fot. Czesław Skonka, ze zbiorów Czesława Skonki)
Krzysztof Filip – pracownik pionu naukowego IPN, doktorant na Wydziale Historii Uniwersytetu Gdańskiego, badacz m.in. dziejów Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa. Uczestnik programu badawczego IPN poświęconego historii Października '56.
***
„ZBRODNIA PIAŚNICKA” – Agnieszka Gumińska
23 listopada 2015 (poniedziałek)
„W świadomości historycznej mieszkańców Wybrzeża Gdańskiego, a zwłaszcza Kaszub, określenie – Piaśnica – funkcjonuje jako symbol martyrologii ludności pomorskiej w czasie II wojny światowej. To miejsce największej masowej zbrodni ludobójstwa w woj. pomorskim. Została ona zaplanowana przez najwyższych funkcjonariuszy Rzeszy Niemieckiej i dokonana pod nadzorem SS i gestapo przy użyciu różnych formacji policyjnych i organizacji paramilitarnej Selbstschutz od jesieni 1939 r. do wiosny 1940 r.” (fragment wstępu do IV wydania książki Barbary Bojarskiej „Piaśnica. Miejsce martyrologii i pamięci. Z badań nad zbrodniami hitlerowskimi na Pomorzu”).
Piaśnica (zdjęcie współczesne)
Agnieszka Gumińska – edukatorka, pracownik Referatu Edukacji Historycznej Oddziału IPN w Gdańsku.
***
„GRUDZIEŃ 1970” – Piotr Brzeziński
7 grudnia 2015, godz. 17.30
Prelegent przedstawi tło i przebieg grudniowej masakry na podstawie dotychczasowych ustaleń historycznych oraz najnowszych badań archiwalnych. Wykład zostanie zilustrowany pokazem zdjęć wykonanych przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa w grudniu 1970 r.
Piotr Brzeziński jest historykiem, doktorantem UG, pracownikiem gdańskiego oddziału IPN, współautorem m.in. albumu „Zbrodnia bez kary. Grudzień 1970 w Gdyni. Przebieg wydarzeń, represje, walka o prawdę” (Gdynia 2010), autorem monografii „Zapomniani dygnitarze. Pierwsi sekretarze Komitetu Wojewódzkiego PPR/PZPR w Gdańsku w latach 1945–1990. Szkice biograficzne” (Gdańsk 2013) a także współautorem przygotowywanej do druku książki o ofiarach Grudnia '70 na Wybrzeżu Gdańskim.
***
„TAJNA ORGANIZACJA WOJSKOWA »GRYF POMORSKI«” – Barbara Męczykowska
18 stycznia 2016, godz. 17.30
Tajna Organizacja Wojskowa „Gryf Pomorski”, kontynuatorka „Gryfa Kaszubskiego” utworzonego na przełomie 1939 i 1940, była największą na Pomorzu Gdańskim niezależną, podziemną, regionalną organizacją konspiracyjną o charakterze wojskowo-cywilnym. Działała od połowy 1941 r. do końca marca 1945 r. Szczególną aktywność przejawiała na terenach wiejskich i leśnych, prowadząc działania sabotażowe i walkę zbrojną przeciw niemieckiemu okupantowi.
Wykład będzie miał na celu przybliżyć słuchaczom historię TOW „Gryf Pomorski”, a także ukazanie przyczyn powstania tak duże organizacji na terenie Okręgu Rzeszy Gdańsk – Prusy Zachodnie.
Barbara Męczykowska – edukatorka, pracownik Referatu Edukacji Historycznej Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Gdańsku.
***
„ŻOŁNIERZE »WYKLĘCI«” – Artur Chomicz
22 lutego 2016, godz. 17.30
Wykład poświęcony będzie historii V Wileńskiej Brygady AK mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”.
Artur Chomicz – edukator, pracownik Referatu Edukacji Historycznej Oddziału IPN w Gdańsku, swoje zainteresowania kieruje w stronę historii podziemia niepodległościowego po II wojnie światowej.
***
„SOLIDARNOŚĆ” – Arkadiusz Kazański
21 marca 2016
Strajki sierpniowe 1980 roku na Wybrzeżu Gdańskim i powstanie „Solidarności” przyczyniły się do erozji systemu komunistycznego. W efekcie upadł mur berliński, wiele państw Europy Środkowo–Wschodniej, w tym Polska odzyskało niepodległość. Historyczne wydarzenia lat 1980–1981 przybliży Arkadiusz Kazański.
Fot. Kazimierz Maciejewski
Arkadiusz Kazański – pracownik Referatu Badań Naukowych Oddziału IPN w Gdańsku, uczestnik i autor publikacji poświęconych historii NSZZ „Solidarność” w Gdańsku.
***
„ZBRODNIA KATYŃSKA” – dr Michał Sempołowicz
18
kwietnia 2016
Od 30 listopada 2004 r. Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie prowadzi śledztwo w sprawie Zbrodni Katyńskiej. Zbrodnia ta obejmuje zabójstwo nie mniej niż 21 768 obywateli polskich, dokonane w okresie od dnia 5 marca do bliżej nieustalonego dnia i miesiąca 1940 r. na terytorium ZSRR przez funkcjonariuszy tego państwa, działających w wykonaniu podjętej w Moskwie w dniu 5 marca 1940 r. uchwały Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików).
Dr Michał Sempołowicz – historyk, pracownik Referatu Edukacji Historycznej Oddziału IPN w Gdańsku. Swoje zainteresowania badawcze kieruje m.in. w stronę stosunków polsko-rosyjskich.
***
„ZBRODNIA WOŁYŃSKA” – Bartosz Januszewski
23 maja 2016
Na spotkaniu zostaną zaprezentowane geneza, przebieg oraz bilans największego, obok niemieckiego i sowieckiego, ludobójstwa na Polakach w czasie II wojny światowej. W latach 1939–1947 z rąk ukraińskich nacjonalistów z OUN-UPA zginęło co najmniej 130 tys. Polaków zamieszkujących przedwojenne województwa: wołyńskie, tarnopolskie, stanisławowskie, lwowskie i lubelskie.
Fotografia szkolna z polskiej wsi Zagaje (pow. horochowski w woj. wołyńskim), wśród grupy dzieci kierownik szkoły Władysław Szewczyk i jego siostra Maria, nauczycielka. Wszyscy zostali zamordowani przez UPA 12 lipca 1943 roku (ze zbiorów E. Siemaszko dzięki uprzejmości M. Szot-Wróblewskiej).
Bartosz Januszewski – historyk, nauczyciel dyplomowany, pracownik Referatu Edukacji Historycznej Oddziału IPN w Gdańsku. Do jego zainteresowań należy m.in. problematyka XX-wiecznych zbrodni wojennych i ludobójstwa.
***
„ZA KOTARĄ I W CIENIU URNY, CZYLI MAŁO ZNANE FAKTY Z REFERENDUM 30 CZERWCA 1946” – KRZYSZTOF DRAŻBA
20 czerwca 2016
Wykład przybliża kulisy wprowadzania władzy komunistycznej w Polsce w pierwszych latach powojennych do wyborów 1947 r., ze szczególnym uwzględnieniem propagandy komunistycznej przed referendum z 30 czerwca 1946 r. oraz działaniami zmierzającymi do sfałszowania głosowania.
Jedno z haseł propagandowych w czasie Referendum z 30 czerwca 1946
Krzysztof Drażba – historyk, kierownik Referatu Edukacji Historycznej Oddziału IPN w Gdańsku, swoje zainteresowania badawcze kieruje w stronę pierwszych historii Polski po 1945 r.
Miejsce: Filia nr 9 WiMBP w Gdańsku (ul. Jagiellońska 8)
Termin: Spotkania odbywają się cyklicznie raz w miesiącu wg programu
Wstęp wolny. Zapraszamy.