Instytut Pamięci Narodowej Uroczystość odsłonięcia i poświęcenia pomnika Danuty Siedzikówny „Inki” – Gdańsk, 30 sierpnia 2015 - Aktualności -

30 sierpnia br. dokonała się przy kościele pw. św. Jana Bosko uroczystość odsłonięcia i poświęcenia pomnika Danuty Siedzikówny „Inki”.

Pomnik odsłonięto bezpośrednio przed polową, koncelebrowaną mszą św., której przewodniczył abp metropolita gdański Sławoj Leszek-Głódź. W czasie homilii przypomniał on historię życia „Inki”:

Dziś wydobyliśmy jeden, młody żywot, piękny duchem i czynami. Przeszła okrutne śledztwo, nikogo nie wydała, przed egzekucją była spokojna, pogodzona z losem. Zanim padł strzał, Danusia zdążyła krzyknąć: „Niech żyje Polska”. Droga Inki, jej niezłomna postawa, urosła do rangi symbolu i tak należy patrzeć na ten pomnik i uroczystość. Niech ten pomnik zakorzenia pamięć o Ince w ludzkich sercach. Będziecie jego kustoszami!

Wśród wielu gości obecny był również przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Andrzeja Dudy – Maciej Łopiński, minister w Kancelarii Prezydenta RP. W trakcie wydarzenia miały miejsce mocne akcenty patriotyczne w wykonaniu kibiców Lechii Gdańsk, którzy odpalili race wznosząc okrzyki „cześć i chwała bohaterom”. Uroczystość uświetniły występy Orkiestry Morskiego Oddziału Straży Granicznej oraz Capelli Gedanensis. Na placu przy kościele zgromadziło się łącznie kilkuset mieszkańców.

Po południu odbył się w Parku Oruńskim festyn rodzinny pt. „Niedziela z bohaterką”. Wystąpił na nim z repertuarem patriotycznym zespół „Forteca” oraz Andrzej Kołakowski. Okolicznościowe przemówienie poświęcone „Ince” wygłosił dr Karol Nawrocki (naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Gdańsku). W parku stanęły namioty Rady Dzielnicy Orunia-Św. Wojciech-Lipce, Stowarzyszenie Kibiców Lechii „Lwy Północy” oraz Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku, w którym promowano broszurę poświęconą Danucie Siedzikównie oraz wydawnictwa historyczne. Ostatnią atrakcją dnia był konkurs poświęcony „Ince”, w którym główną nagrodą były koszulki z wizerunkiem bohaterki. 

***

Z inicjatywą odsłonięcia pomnika wystąpili na początku roku gdańscy salezjanie, wśród nich proboszcz parafii pw. św. Jana Bosko Mirosław Dukiewicz. Kierowała nimi intencja związana z życiorysem Danuty Siedzikówny – w czasie wojny uczyła się w szkole sióstr salezjanek w Różanymstoku; w Gdańsku natomiast poniosła śmierć z rąk władzy komunistycznej i tutaj została pochowana. W związku z powyższym narodziła się propozycja upamiętnienia bohaterskiej sanitariuszki.

Wkrótce powstał Komitet Budowy Pomnika, w skład którego weszli: metropolita gdański abp Sławoj Leszek Głódź, ks. prałat Henryk Kilaczyński, ks. proboszcz parafii pw. św. Jana Bosko Mirosław Dukiewicz (salezjanin), ks. Przemysław Pawelski (salezjanin), Danuta Sikora (radna Sejmiku Województwa Pomorskiego), dr Karol Nawrocki (naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Gdańsku) oraz Krzysztof Kosik (historyk).

Komitet Budowy Pomnika wystosował na ręce Prezydenta Miasta Gdańska Pawła Adamowicza list intencyjny o następującej treści:

Wspólnota Salezjańska Dobrego Pasterza z Oruni oraz grupa inicjatywna pod patronatem Metropolity Gdańskiego, Ks. Arcybiskupa Sławoja Leszka Głódzia, pragnąca oddać hołd Danucie Siedzikównie „Ince”, sanitariuszce V Brygady Wileńskiej AK, skazanej na śmierć i zamordowanej w Gdańsku dnia 28 sierpnia 1946 roku w więzieniu przy ul. Kurkowej, postanawiają uczcić tę bohaterską patriotkę poprzez postawienie pomnika, który miałby stanąć na skwerze przy zbiegu ulic Trakt św. Wojciecha i Gościnna na Oruńskiej starówce. 

Dzięki pomocy darczyńców udało się zebrać fundusze na pomnik. Rada Miasta Gdańska wyraziła również zgodę na jego usytuowanie oraz przeznaczyła środki na zagospodarowanie terenu wokół pomnika.

***

Niedzielna uroczystość była dalszym ciągiem wydarzeń mających na celu przywrócenie dobrego imienia i godności Danucie Siedzikównie „Ince”. Gdański oddział IPN od wielu lat inicjował podobne przedsięwzięcia o charakterze naukowym i popularyzatorskim. Wśród nich wymienić należy wydaną w 2008 r. broszurę Danuta Siedzikówna „Inka” autorstwa Piotra Szubarczyka. W 2014 r. ukazała się bogato ilustrowana książeczka z serii „Patroni naszych ulic” poświęcona „Ince”. Jej autorami są pracownicy Oddziału IPN w Gdańsku: Marzena Kruk oraz dr hab. Grzegorz Berendt. Do działań popularyzatorskich należy promowanie dnia 1 Marca jako uroczystości Narodowego Dnia „Żołnierzy Wyklętych” czy akcja nadania imienia Alei Żołnierzy Wyklętych, ważnej arterii komunikacyjnej w Gdańsku-Wrzeszczu. Pracownicy Referatu Edukacji Historycznej przypominają o jej postaci na lekcjach dla młodzieży szkół podstawowych i ponadpostawowych.

W ciągu ostatnich dwóch lat udało się również odnaleźć i zidentyfikować szczątki Danuty Siedzikówny. Dokonał tego jesienią 2014 r. zespół Samodzielnego Wydziału Poszukiwań IPN, kierowany przez prof. Krzysztofa Szwagrzyka.  1 marca 2015 roku na uroczystości w Pałacu Prezydenckim rodziny pięciu osób – ofiar terroru komunistycznego, w tym Danuty Siedzikówny, odebrały noty identyfikacyjne swoich ekshumowanych krewnych. 13 kwietnia na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku odbyła się uroczystość odsłonięcia pamiątkowej tablicy poświęconej zamordowanym żołnierzom V Wileńskiej Brygady AK: Danucie Siedzikównie „Ince" oraz Feliksowi Selmanowiczowi „Zagończykowi”. Wziął w niej udział Prezes IPN dr Łukasz Kamiński. 15 kwietnia odbyła się z kolei uroczystość nadania imienia Danuty Siedzikówny „Inki” dwóm szkołom w Sopocie: Technikum nr 1 i Zasadniczej Szkole Zawodowej nr 1, które wchodzą w skład Zespołu Szkół Handlowych. W Parku im. Sanitariuszki „Inki” w Sopocie każdego roku obchodzone są ważne uroczystości państwowe.

Ostatnim etapem na tej drodze będzie uroczysty pogrzeb Danuty Siedzikówny, który odbędzie się na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku. Jego dokładna data jest nadal przedmiotem ustaleń.

Instytut Pamięci Narodowej kontynuuje działania edukacyjne przypominające o „Ince”. Zapraszamy również na portal edukacyjny inka.ipn.gov.pl

Na uroczystość zaprosili:

• Parafia pw. św. Jana Bosko w Gdańsku-Oruni
• Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku
• Stowarzyszenie Federacji Młodzieży Walczącej
• Stowarzyszenie Kibiców Lechii „Lwy Północy”
• Rada Dzielnicy Orunia-Św. Wojciech-Lipce