Instytut Pamięci Narodowej Premiera książki „Inwazja na Czechosłowację 1968. Perspektywa rosyjska” – Sopot, 21 sierpnia 2015 - Aktualności -

21 sierpnia br. w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie w ramach Festiwalu „Literacki Sopot” odbyła się premiera książki Josefa Pazderki „Inwazja na Czechosłowację 1968. Perspektywa rosyjska”.

W spotkaniu, oprócz autora książki, wzięli udział: rosyjski historyk, wiceprzewodniczący Stowarzyszenia „Memoriał” Nikita Petrov oraz czeski dziennikarz Petr Blažek. Poprowadził je tłumacz książki Aleksander Kaczorowski. Wydawcami publikacji są Instytut Pamięci Narodowej oraz jego czeski odpowiednik Ústav Pro Studium Totalitních Režimů.

Spotkaniu towarzyszyła wystawa poświęcona współczesnej historii Czechosłowacji. W sali Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie zgromadziło się łącznie kilkadziesiąt osób.

***

Książka Josefa Pazderki jest ważnym świadectwem postaw Rosjan wobec inwazji pięciu państw Układu Warszawskiego na Czechosłowację, w której niechlubną role odegrało także 28 612 żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego. 21 sierpnia 1968 roku brutalnie podeptano nadzieje związane z Praską Wiosną, unikatową próbą demokratyzacji systemu komunistycznego  i budowy „socjalizmu z ludzką twarzą”. Publikacja zawiera zdjęcia wykonane podczas inwazji przez znanego czeskiego fotografa Josefa Koudelkę oraz obywateli Czechosłowacji, żołnierzy wojsk okupacyjnych, a nawet przygodnego amerykańskiego turystę.

Książka pokazuje inwazję z kilku perspektyw. Przede wszystkim rosyjskiej, ale są też opinie współczesnych rosyjskich i czeskich historyków i dziennikarzy. Przedmowę napisał prezes IPN Łukasz Kamiński.

– Dostaliśmy rozkaz i wykonaliśmy go – mówi sowiecki generał biorący udział w inwazji.

– Kampania przeciwko praskiej wiośnie  była sterowana z moskiewskich redakcji, a jej niezbędnym trybikiem stali się korespondenci mediów radzieckich w Pradze – wspomina czeski dziennikarz.

– Zewsząd dobiegał  ten propagandowy klangor: „cały naród jest za udzieleniem bratniej pomocy”. Wiedzieliśmy, że przynajmniej niektórzy z nas są przeciw i musimy dać temu wyraz. Gdyby nawet chodziło o jednego człowieka , to już nie byłby cały naród. Chcieliśmy mieć czyste sumienie – opowiadała nieżyjąca już Natalia Gorbaniewska, która 25 sierpnia na Placu Czerwonym protestowała z grupką dysydentów, trzymając transparent z hasłem „Za Waszą wolność i naszą”.

O autorze

JOSEF PAZDERKA – dziennikarz publicznej czeskiej telewizji w Pradze. W latach 2006–2010 był korespondentem w Moskwie, a od roku 2012 pracuje w Warszawie i relacjonuje na temat Polski, krajów bałtyckich, Białorusi i Ukrainy. Zanim w 2005 roku podjął pracę w telewizji, z ramienia czeskiej organizacji pomocy humanitarnej i rozwojowej „People in Need” pracował w Rosji i Afryce.

O Festiwalu Literackim

Festiwal Literacki w Sopocie odbył się w dniach 20–23 sierpnia br. Tematem wiodącym czwartej edycji była literatura czeska. Więcej informacji (w tym na temat organizatorów) na stronie internetowej: literackisopot.pl. Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, w której murach gościł Festiwal Literacki, zlokalizowana jest w jednej z najbardziej atrakcyjnych miejsc miasta, w bezpośrednim sąsiedztwie sopockiego mola.