Instytut Pamięci Narodowej Upamiętniamy gdańskich portowców – Gdańsk, 31 sierpnia 2022 - Aktualności -

Tablica upamiętnia walkę o godność, patriotyzm, wiarę i zaangażowanie gdańskich portowców w walkę z komunistycznym reżimem w latach 1946, 1970, 1980–1989. Podane daty odnoszą się do historycznych momentów, ważnych w dziejach regionu i Polski. Strajk dokerów w Nowym Porcie, który miał miejsce w sierpniu 1946 roku, był jednym z pierwszych protestów przeciwko władzy komunistycznej na Wybrzeżu. Strajk, który początkowo miał podłoże ekonomiczne i dotyczył godnych warunków płacy i pracy, przerodził się w protest o hasłach wymierzonych w reżim komunistyczny. Robotniczy bunt został spacyfikowany siłą, a jego uczestnicy zostali surowo osądzeni. Ówczesne władze zastosowały też zasadę odpowiedzialności zbiorowej wobec mieszkańców dzielnicy, których wielu wysiedlono z Wybrzeża.

W Grudniu '70 gdańscy portowcy byli uczestnikami strajków na Wybrzeżu. Podobnie było w Sierpniu '80 roku, gdy strajk w tym jednym z większym wówczas zakładów pracy w regionie przyczynił się do zwycięstwa postulatów „Solidarności”. Jedną z osób zasłużonych dla jego powodzenia był Czesław Nowak – w sierpniu 1980 roku uczestnik strajku w Porcie Gdańskim; od września 1980 roku członek „Solidarności”, współorganizator Komitetu Założycielskiego, od grudnia 1980 roku członek Komitetu Zakładowego. W okresie pierwszej „Solidarności” był on, wraz z kolegami, inicjatorem przywrócenia krzyża na mogile żołnierzy na Westerplatte.

W późniejszych latach gdańscy portowcy dali kolejne przykłady odwagi i zaangażowania w walce z komunistycznym reżimem. Port Gdański był jednym z najdłużej strajkujących zakładów na Wybrzeżu po wprowadzeniu stanu wojennego. W 1988 roku od 22 sierpnia do 3 września roku gdańscy portowcy ponownie podjęli akcję strajkową. Choć ten protest nie zakończył się podpisaniem porozumienia, w rezultacie był jedną z przyczyn erozji władzy komunistycznej i jej klęski pod koniec dekady. Za swoje zaangażowanie w czasie lat osiemdziesiątych portowcy zapłacili wysoką cenę: ponad 50 z nich było więzionych.

Tablica upamiętniająca portowców została umieszczona na budynku Zarządu Portu Gdańskiego S.A. w Nowym Porcie. Budynek usytuowany jest w bezpośredniej bliskości kanału portowego, tuż obok Zakrętu Pięciu Gwizdków. Niedaleko znajdują się historyczne obiekty związane z historią Polski: twierdza Wisłoujście i Westerplatte, gdzie bronili się polscy żołnierze we Wrześniu 1939 roku. Położony tuż obok Zarządu Portu Gdańskiego S.A. Kościół Morski jest świątynią portowej „Solidarności”, przechowującą cenne pamiątki związane z tym okresem. Znajduje się tutaj m.in. krzyż przy którym o. Dominik Kabattek (gwardian klasztoru franciszkanów w Nowym Porcie) odprawił Mszę świętą dla strajkujących portowców w sierpniu 1980 roku, a także obrazy Romualda Bukowskiego przedstawiające Mszę świętą portowców w Sierpniu '80 w rejonie I oraz uroczyste poświęcenie krzyża, przywróconego przez portowców na Cmentarzu Poległych Obrońców Westerplatte.

Tablica powstała dzięki Stowarzyszeniu „Godność”, Oddziałowi IPN w Gdańsku oraz Zarządowi Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”. W uroczystości wezmą udział: prezes IPN dr Karol Nawrocki, prezes zarządu Morskiego Portu Gdańsk SA Łukasz Greine, przewodniczący Międzyzakładowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność” Port Gdańsk Edward Fortuna, prezesa Stowarzyszenia „Godność” Czesław Nowak, a także delegacja Oddziału IPN w Gdańsku na czele z dyrektorem dr. Pawłem Warotem.

Wstęp wolny. Zapraszamy.